Stadia van openheid

Waarachtige communicatie 2

Er zijn vijf stadia van openheid te onderscheiden waar mensen op het werk in terecht komen. Een stadium van openheid is een langzaam veranderend gegeven waar je zelf invloed op hebt.

Ik geloof dat het de ontwikkelingsweg van ieder mens is om steeds waarachtiger in het leven te staan. Te laten zien en horen wat wij allemaal zijn. Op het werk leidt dit tot minder energieverlies en meer resultaten. De ontmoetingen en gesprekken krijgen meer diepgang door eerlijk te zijn naar de ander. Dat is nodig in de zakelijke context; laten we stoppen met het onderscheid tussen werk en privé

Bij de mediator hebben mijn ex en ik strijd geleverd over de verdeling van de boedel. Nadat het convenant getekend was pakten we onze gesprekken weer op over de opvoeding van de kinderen. We spraken af om in de stad een kop koffie te gaan drinken. Ik wilde graag weer open zijn; praten over hoe het met de kinderen ging. Maar ook hoe het met ons ging en hoe wij de afgelopen tijd hadden beleefd. Dus dat deed ik tijdens de koffie. Ik merkte dat mijn ex heel gesloten bleef en dat verbaasde mij. Wij hadden altijd heel open gecommuniceerd en ik nodigde haar nu toch weer uit om daar mee door te gaan? Ik gaf zelf toch het goede voorbeeld? Pas later realiseerde ik me dat zij nog in de modus zat van het conflict. Dat zij nog argwanend was en zich had voorbereid op een mogelijke aanval. Het duurde nog twee gesprekken voordat ze mijn openheid volgde.

In het eerste artikel beschreef ik de vijf stadia op de schaal van afscherming naar kracht en kwetsbaarheid:

  1. Conflictueuze omgeving
  2. Ingehouden discussie
  3. Aftastend gesprek
  4. Het goede gesprek
  5. Waarachtige communicatie

Als je de persoonlijkheidstest hebt gedaan waar ik het de vorige keer over had, dan weet je hoe jij scoort op deze vijf gebieden. Mildheid is op z’n plaats als je naar jouw zin niet goed scoort: er zijn tal van aspecten waardoor je in één van deze gesprekssituaties terecht komt. Onbekendheid met elkaar, grote belangen, onzekerheid over iemands motieven, opstootjes uit het verleden, goede communicatieve vaardigheden en tal van andere ingrediënten bepalen waar je samen belandt. Doordat jij en de anderen op elkaar reageren is het al snel niet meer duidelijk wie de oorzaak is van het stadium. In dit artikel ga ik verder in op de vijf stadia:

 

  1. Conflictueuze omgeving

Als er steeds de kans is op escalatie van een situatie waarbij onderliggende spanningen naar buiten komen, dan zit je in het eerste stadium. Hierin is afscherming van groot belang. Als je teveel vertelt kunnen anderen daar misbruik van maken. Je gaat behoedzaam om met de informatie die je deelt. Dat wil niet zeggen dat je onwaarheden verkondigt maar je vertelt gewoon niet alles. Je zoekt gelijkgestemden waarmee je onderwerpen kan voorbespreken zodat je meer grip houdt op de situatie.

 

  1. Ingehouden discussies

In een omgeving waar grote belangen op het spel staan, mensen elkaar niet goed kennen of groepen te groot zijn, vinden de gesprekken op een ingehouden manier plaats. Deze gesprekssituatie is minder scherp dan de conflictueuze; het risico op escalatie van een conflict is niet zo groot. Wel is het nodig om steeds goed te sonderen hoe de anderen er in staan. Anders loop je het risico dat jouw positie ondergraven wordt.

 

  1. Aftastende gesprekken

Deze gesprekssituaties komt veel voor in een normale werkomgeving. Mensen kennen elkaar een beetje; er wordt bij uitzondering expliciet feedback gegeven over lastig gedrag en er wordt alleen onder fijne collega’s iets gedeeld over de privé-situatie. De vergaderingen duren vaak lang omdat iedereen iets wil zeggen en er niet goed wordt geluisterd. Of het is een standaard situatie waarbij de leidinggevende vertelt en vraagt en weinig mensen hun mond open doen.

 

  1. Het Goede Gesprek

Gesprekspartners vragen niet allen door, maar zij benoemen ook hun gevoel en proberen te snappen hoe de gedachtewereld van de ander werkt. Het werkklimaat is hierdoor erg prettig. Vergaderingen kunnen sneller verlopen omdat er echt naar de kern wordt doorgevraagd. Omdat er geluisterd wordt hoeven mensen hun boodschap niet steeds in andere bewoordingen te herhalen. Er blijft echter wel een kleine spanning hangen: wat vindt de ander ècht van mij? Het blijft een professionele verhouding.

 

  1. Waarachtige communicatie

Waarachtige communicatie ontstaat als beide gesprekspartners in oprechtheid de waarheid op tafel leggen en in een gesprek van mens tot mens hun impasses doorbreken. In deze gesprekssituatie is er volledige openheid: over het inhoudelijke onderwerp, de emotionele kant ervan en de persoonlijke knelpunten en bedenkingen. Uit de spiraal van Argyris blijkt ook dat het hier gaat om het volledig vrij laten van de ander. De ander bepaalt zelf zijn of haar mening en neemt daardoor ook verantwoordelijkheid voor de uitvoering en het vervolg.

 

Langzame verandering

Het stadium van openheid op jouw werk verandert niet zomaar.Dat zou je misschien wel willen omdat het de werksfeer en de efficiency ten goed komt. Het stadium van openheid veranderd niet zomaar omdat het een stabiele manier is van met elkaar omgaan waar iedereen aan gewend is geraakt. Als je zelf opener wordt, merk je dat daar in eerste instantie niet direct heel open op gereageerd wordt. Ik geloof dat je mensen daarin de tijd moet geven. Dus als je wilt dat er opener – misschien zelfs waarachtig – wordt gecommuniceerd, dan moet je standvastig zijn. Je kunt het ook andersom beschouwen: wat doe jij als iemand op het werk ineens heel veel over zijn of haar privéleven vertelt? Doe jij het dan ook direct terug?

In het eerstvolgende artikel ga ik verder in op de vaardigheden en attitudes van ieder stadium van openheid. Ik reik dan een manier aan om gestructureerd te werken aan meer openheid op het werk.

 

Oefening

Ik nodig je uit om de werking van deze stadia uit te proberen. Daarvoor kies je twee personen op het werk: iemand waarmee je samenwerkt en iemand die je niet kent. Knoop met hen afzonderlijk een gesprek aan en wees daarin ongekend open. Neem waar hoe de ander daarop reageert en registreer of de ander ook meer gaat vertellen over zichzelf. Kan je de ander verleiden om op te schuiven naar een hoger stadium van openheid? Wat is daarvoor nodig?

 

First follower

Een deelnemer aan mijn trainingen bij de Baak wees me op een video over een dansende jongeling. Je ziet hier het zelfde effect: wat is er voor nodig om anderen uit te nodigen om je te volgen?

 

Categorie:1 Waarachtige communicatie

Er is geen mogelijkheid om een reactie achter te laten.

Op de hoogte blijven?

Geef hieronder je mailadres op om een bericht te krijgen als er een nieuw fragment van mijn boek uitkomt. Ik stuur je dan ook extra tips en filmfragmenten!